Tłuszcze - jeść czy unikać

Kwasy tłuszczowe nasycone mogą być szkodliwe dla organizmu, jeśli spożywamy je w zbyt dużej ilości przez dłuższy czas
Udowodniono wpływ spożywania niekorzystnych tłuszczy diety na występowanie szeregu chorób określanych jako cywilizacyjne, m.in. otyłości, miażdżycy tętnic, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego czy niektórych nowotworów. Należy jednak pamiętać, że jest to składnik żywności, niezbędny nam do życia. Warto jednak wiedzieć, jakie tłuszcze są nam szczególnie potrzebne, by zachować dobry stan zdrowia.
/ 06.05.2010 13:49
Kwasy tłuszczowe nasycone mogą być szkodliwe dla organizmu, jeśli spożywamy je w zbyt dużej ilości przez dłuższy czas

Tłuszcze są dla organizmu przede wszystkim źródłem energii. Z jednego grama tłuszczu uwalnia się aż 9 kcal, dla porównania – ilość energii uwalnianej ze spalenia jednego grama węglowodanów wynosi – 4 kcal. Pełnią one ponadto funkcję budulcową - są składnikiem błon komórkowych oraz stanowią ważny element wchodzący w skład wielu hormonów oraz ważnych substancji wewnątrzkomórkowych. Każdy tłuszcz jest mieszaniną dwóch rodzajów kwasów tłuszczowych: nasyconych i nienasyconych. Pewne kwasy tłuszczowe nie mogą być syntetyzowane przez nasz organizm i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem (są to tzw. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe - NNKT). Poza tym tłuszcz jest niezbędny w procesie absorpcji witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli witaminy A, D, E i K. Inną istotną funkcją tłuszczu jest jego wpływ na smakowitość potraw. Potrawy pozbawione tłuszczu są zwykle mniej smaczne.

Rodzaje tłuszczu

Ze względu na surowiec, z którego są wytwarzane wyróżniamy tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i tłuszcze pochodzenia roślinnego (otrzymywane z nasion lub owoców roślin oleistych). Tłuszcze zwierzęce zawierają głównie niekorzystne dla zdrowia nasycone kwasy tłuszczowe oraz cholesterol. Tłuszcze roślinne natomiast zawierają głównie kwasy tłuszczowe nienasycone (jedno i wielonienasycone), ponadto nie ma w nich cholesterolu.

Kwasy tłuszczowe nasycone mogą być szkodliwe dla organizmu, jeśli spożywamy je w zbyt dużej ilości przez dłuższy czas. W szczególności wpływają na wzrost stężenia cholesterolu we krwi, przez co zwiększają ryzyko wystąpienia chorób serca. Znajdziemy je przede wszystkim w maśle, smalcu, tłustym mięsie i jego przetworach oraz tłustych produktach mlecznych.

Jednonienasycone kwasy tłuszczowe

Jednonienasycone kwasy tłuszczowe obficie występujące w oliwie z oliwek i oleju rzepakowym. Mają bardzo korzystny wpływ na organizm, przede wszystkim zapobiegając niedokrwiennej chorobie serca. Dobroczynny wpływ jednonienasyconych kwasów tłuszczowych udowodniono w badaniach epidemiologicznych w rejonie Morza Śródziemnego, gdzie podstawowym tłuszczem w codziennej diecie jest oliwa z oliwek. Stwierdzono w nich, że wskaźnik zachorowalności na chorobę wieńcową, a tym samym na miażdżycę naczyń wieńcowych, jest tam bardzo niski. W licznych badaniach wykazano również, że zastąpienie kwasów tłuszczowych nasyconych przez jednonienasycone lub wielonienasycone powoduje obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego oraz „złego cholesterolu” LDL w surowicy krwi.

Zobacz też: Jakie grupy tłuszczów nie zagrażają Twojemu zdrowiu?

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe dzielimy na dwie grupy: należące do rodziny omega-6 i omega-3. Na podstawie wielu badań stwierdzono, że wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 zmniejszają ryzyko miażdżycy i jej powikłań w tym również niedokrwiennej choroby serca. Znajdziemy je przede wszystkim w olejach roślinnych: sojowym, słonecznikowym czy miękkich margarynach. Należy jednak stosować te tłuszcze w umiarkowanych ilościach, ponieważ jedzone w nadmiarze mogą sprzyjać zwiększaniu stężenia trójglicerydów we krwi, nasilać procesy zapalne i zwiększać ryzyko niektórych nowotworów. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 występują głównie w morskich rybach (np. makrela, tuńczyk, łosoś, śledź). Tłuszcz rybi jest również ważny w profilaktyce miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca. Zmniejszają stężenie trójglicerydów we krwi, oraz jej krzepliwość, zapobiegając w ten sposób tworzeniu się zakrzepów, będących przyczyną zwałów serca. 

Zobacz też: Przyczyny odkładania się tłuszczu w organizmie

Redakcja poleca

REKLAMA